Informatief - Wat is een schutterij |
|
De eerste schutterijen zijn onstaan in de veertiende eeuw, onder andere in Vlaanderen (België) en Brabant (Nederland).Van daar uit is het schutterswezen verspreid. De schutterijen hadden een sociale, religieuze en militaire functie. Men moet hierbij denken aan het alleenrecht om bepaalde zaken te verkopen, meelopen in processies en het belegeren van steden zoals tijdens de Guldensporenslag in 1302. De stadsverdedeging bestaat niet meer en daarom onplooit de schutterij zich nu voornamelijk tot sociale bezigheden. Toen de stand van de wapentechnieken zich ontwikkelden is de hand,- voet en kruisboog schutterij in de loop van de tijd gebruik gaan maken van geweren zoals een "zware buks" van 15 kg waarmee tot op heden ten dage nog wordt geschoten. De onderdelen van een schutterij
Dit is meestal een kind tussen de 7 - 9 jaar die het embleem van de schutterij draagt om te laten zien welke schutterij eraan komt. Tijdens de schuttersfeesten worden de bordjesdragers gejureerd op hun houding, het in de pas lopen en hun uniformering. Deze is veelal gelijk aan die van de rest van de schutterij.
Dit is de persoon die zorg draagt voor de leiding over de drumband cq het trompetterkorps. Tijdens de schuttersfeesten leidt de Tamboer-majoor het muziekkorps bij de Mars- en Showwedstrijden, die door een ervaren muziekjury beoordeeld worden. Hierbij zijn zowel prijzen voor het korps, alsook voor de Tamboer-majoor te verdienen.
Van de drumband is bekend dat ze samen met de schutters een geheel vormen. Onze drumband bestaat uit een aantal snare trommen en een bas- of te wel dikke trom. Vooraf gegaan door de tamboer maitre zorgt de drumband er ook voor dat de gehele schutterij in de maat cq. pas loopt. Verder heeft de drumband als taak ervoor te zorgen dat de mensen langs de kant weten dat er een korps aankomt. In vroeger dagen werden de schutterijen begeleid door slechts een Tamboer, nu zijn het vaak complete muziekgezelschappen (Drumbands, Klaroenkorpsen en zelfs pipebands)
Dit is niet direct een historisch feit maar gaandeweg zijn de marketensters bij de schutterij gehaald om de manschappen te voorzien van een drankje, (sterke drank zoals jenever of vieux) en iets te eten (worst, kaas en stokbrood).
Het vaandel is net als bij iedere vereniging het herkenningsteken van de schutterij.
Dit is een "eretitel" die jaarlijks wordt verdiend door ombeurten te schieten op een houten vogel. Wie het lukt om het laatste restje hout van de paal weg te schieten, mag zich dat jaar koning noemen. Maar er is nog een variant op dit gebeuren. Men zet op de schietboom een plaat met daarop een vogel getekend , en daarom heen een cirkel. Nu is het de bedoeling om de cirkel weg te schieten zodat als de "vogel" valt, de persoon die het laatst heeft geschoten heeft dat jaar koning is.. Hij krijgt hierbij het koningszilver, dat bestaat uit allerlei zilveren platen met de namen van alle voorgaande koningen van de schutterij. Verder bevat het koningszilver een zilveren vogel, zonder welke het geheel niet compleet is. De koning kan ook een koningin aan zijn zijde kiezen (meestal de echtgenote of vriendin), maar dat is geen verplichting. De koning (en vooral de koningin) zijn de blikvangers en hoogste vertegenwoordigers van een schutterij. Vandaar dat het vanzelfsprekend is dat zij er altijd tip-top verzorgd uit moeten zien. Zie ook onze konings-galerij, waar U alle koningen van sinds de heroprichting tot heden kunt nalezen en bekijken.
Deze groep bestaat uit een aantal geweerdragers. De geweren waar zij mee lopen zijn onklaar gemaakte militaire excercitiewapens.. Deze schutters zijn ook echte schutters en doen ook mee aan exercitiewedstrijden. Dit zijn militaire oefeningen, die ook bij de krijgsmacht beoefend worden. Men onderscheidt hierin de Oude en de Nieuwe Excercitie. Uiteraard vereist deze excercitie veel discipline en oefening, om de uitvoering synchroon uit te voeren.
Deze leidt de gehele schutterij en deelt de diverse commando's uit om de schutterij op de plaats van bestemming te krijgen/dirigeren. Deze commando's zijn ook weer afgeleid uit het leger. Alle onderdelen moeten aan bepaalde eisen voldoen. Zoals goed gepoetste schoenen, zwarte sokken, uniformen netjes, koperwerk netjes gepoetst en natuurlijk de trommels gepoetst.
Wat doet een schutterij zo al?
De schutterijen zijn aangesloten bij een bond. In het Nederlandse zijn er 6 bonden waarvan de 3 zuidelijksten zijn aangesloten bij de Zuid Limburgse Federatie. In onze bond (Schuttersbond Eendracht Born-Echt e.o.) worden per jaar 4 bondsfeesten georganiseerd. Bij toerbeurt komt iedere schutterij in aanmerking voor zo'n bondsfeest. Op zo'n feest gebeurt er van alles zoals.
Hierbij stellen de schutterijen zich op en melden zich om de beurt bij de organisatie present. Zij marcheren langs de kiosk en stoppen op het opstelterrein voor de optocht.
Bij een schuttersfeest presenteren de deelnemende schutterijen zich in een optocht. In de optocht vooraf gaand aan de schietwedstrijd worden de koningsparen, marketensters, generaals en biellemannen en jeugd biellemannen beoordeeld door een jury. Deze commissie leeft strikte regels na, waaraan men zich moet houden. Zo gaat men kijken en jureren: Gepoetste laarzen, de kleur van het uniform in combinatie met attributen, het houten tonnetje met jenever, brandewijn of Limburgse Els. De koning is het middelpunt van de schutterij. Zijn uniform en de zilveren platen vormen, evenals de koningin ware blikvangers. Onder de optocht is op een bepaalde plaats het defile.. Dit houdt in dat de genodigden op dit stuk tribune zitten en zullen zo alle schutterijen aan zich voorbij zien trekken. Op dit stuk meestal 50m lang moet het exercitie peleton in parade pas lopen Het. commando wordt door de commandant gegeven daarna moet hij zelf sabel en schede omlaag hebben en in paradepas lopen. Verder moet hij de voorzitter van de bond groeten en het exercitiepeleton moet het hoofd naar die kant hebben gericht. Naast deze optocht vinden nog meer onderdelen plaats van het schuttersgebeuren zoals het exerceren, marswedstrijden en natuurlijk het schieten. Na de optocht heeft iedereen even rust behalve de schutterijen die uitgenodigd zijn om bij de opening aanwezig te zijn. Bij deze opening worden eerst de twee volksliederen gespeeld (Het limburgs volkslied en het Wilhelmus).. En daarna een kort welkomswoord door een hoogwaardigheidsbekleder daarna een kort woordje door de voorzitter van de organiserende schutterij. Daarna zal de pastor van het dorp cq. stad voorgaan in gebed. Tot slot zal de voorzitter van de bond het schuttersfeest voor geopend verklaren.
Een van de belangrijkste onderdelen in het schuttersgebeuren is het schieten op de bolletjes. Daarvoor is een paal van 12 meter hoog geplaats waarop een rek gemonteerd wordt waar zich 5 latten op bevinden. Aan elke zijde van een lat bevinden zich van boven naar onder 18 bolletjes van 1.5 cm bij 1.5 cm op stokjes van 0.7 cm bij 0.7 cm. Een zestal schutters moet een rij van 18 bolletjes afschieten om een ronde verder te mogen gaan, wie zonder misser schiet is de winnaar. Bij het schieten met de zware buks wordt deze op een opleg paal gelegd omdat de buks vrij zwaar is (+/- 15kg). Deze is ongeveer 8 of 10 meter met de paal van bolletjes verwijderd. Bij het OLS is het vastgesteld op 10 meter op bondsfeesten wil men wel eens naar 8 meter gaan vanwege het schootsveld dat dan kleiner wordt. Een schutterij heeft minimaal twee zestallen nodig om mee te mogen te schieten het A zestal en het B zestal, het A zestal is in de regel het beste team wat de schutterij heeft. Bij de eerste ronde gaat het om de punten heeft A nu 18 punten dan mag A doorschieten en heeft B 15 punten dan mag B niet doorschieten.
Een keer per jaar op de eerste zondag in juli wordt het O.L.S georganiseerd. Dit is in feite een bondsfeest in het groot. Hier doen alle schutterijen van Belgisch en Nederlands Limburg aan mee als ze zich hiervooor hebben ingeschreven. De hoogst denkbare schutterseer bestaat uit het winnen van de schietwedstrijd van het O.L.S. Dus de winnaar mag het O.L.S. volgend jaar organiseren. Deze overwinning houdt in dat ze een wisseltroffe die de "d'n UM" heet en die ze mee naar huis mogen nemen. Door de omvang van het feest waaraan +/- 165 schutterijen aan mee doen zal het duidelijk zijn dat het schieten niet in een dag gedaan is. De wedstrijd is nog steeds over twee weekenden uitgeschoten.
Dit is een O.L.S. in het klein met alleen de schutterijen van de Zuid Limburgse Federatie. Dit zijn de drie zuidelijkste schuttersbonden. Dit zijn ongeveer 65 schutterijen . Meestal op de derde zondag in juli wordt dit feest gehouden. Het is overzichtelijker als het O.L.S. en voor de schutters zelf prettiger om aan deel te nemen. In tegenstelling tot het O.L.S. wordt dit feest per toerbeurt aan verschillende schutterijen toegewezen |
